چربی ها یا لیپید ها
لیپیدها دستهای از مولکولهای غیر قابل حل در آب و قابل حل در حلالهای آلی مانند اتر ، کلروفرم ، متانول و استون هستند . بسیاری از این ترکیبات ، دارای ترکیبات آب گریز و آب دوست هستند که از این ویژگی برای درست کردن صابون و یا درمان سرطان استفاده می کنند . از نظر ساختاری ، لیپیدها در مقایسه با سایر درشت مولکولهای زیستی کوچکاند و واحدهای ساختاری آنها را ترکیباتی به نام اسید چرب تشکیل میدهند .
اسیدهای چرب
اجزای اصلی سازنده لیپیدها را مونوکربوکسیلیک اسیدها با تعداد کربن زیاد (4 تا 30 کربن) در یک زنجیره دراز تشکیل میدهند. اسیدهای چرب حاصل از منابع جانوری ، ساختار سادهای دارند و تعداد کربن آنها بین 14 تا 20 متغیر است. در حالی که اسیدهای چرب گیاهی بسیار پیچیدهتر میباشند و عواملی مانند اپوکسی ، هیدروکسی ، کتو و حلقههای سیکلوپروپان به مولکولهای آنها افزوده شدهاند. اسیدهای چرب به علت سمی بودن به صورت آزاد بسیار کم دیده میشوند و اکثرا با ایجاد ترکیب استرهای اکسیژن در ساختار لیپیدها شرکت میکنند. اسید چرب شامل یک گروه کربوکسیل (COOH-) در یک انتهاست که به آن زنجیره خطی درازی از هیدروکربنهای غیر قطبی متصل میشود. اگر همه اتمهای کربن موجود در زنجیره هیدروکربنی با پیوند یگانه به یکدیگر متصل شده باشند، اسید چرب را اشباع و اگر یک یا چند پیوند دو گانه در زنجیره وجود داشته باشد، آن را غیراشباع مینامند. هنگامی که اسیدهای چرب در آب قرار میگیرند، انتهای قطبی آنها با مولکولهای آب پیوند هیدروژنی تشکیل میدهد و دم غیر قطبی آنها را از آب دور میماند. در سلولها اسیدهای چرب به صورت آزاد به مقدار کم یافت میشوند، ولی به عنوان واحدهای ساختاری لیپیدهای دیگر فراوانند.
لیپیدهای ساده
لیپیدهای ساده ترکیباتی هستند که در ساختارشان اسید چرب وجود ندارد، ولی مانند لیپیدها در آب نامحلولاند. از مهمترین آنها میتوان استروئیدها و ترپنها را نام برد.
استروئیدها
استروئیدها ترکیبات حلقوی درشت مولکولی شامل سه حلقه سیکلوهگزان هستند که در یک ساختار فنانترن آرایش یافتهاند. سردسته این گروه استرولها هستند که از مهمترین آنها کلسترول را میتوان نام برد. نمکهای صفراوی ، هورمونهای جنسی ، ویتامین محلول در چربی مانند مانند ویتامین D نیز در این گروه قرار می گیرند. یاختههای گیاهی فاقد کلسترول هستند.
ترپنها
ترپنها لیپیدهای سادهای هستند که به مقدار اندک در سلول ها دیده میشوند. واحد سازنده ترپنها هیدروکربن پنج کربنی 2- متیل 1 و 3 بوتان دی ان یا ایزوپرن است. ترپنها در گیاهان از مهمترین ترکیبات کاروتنوئیدها میباشند که از انواع مهم آنها بتا کاروتن را میتوان نام برد. ویتامینهای محلول در چربی مانند K ، E ، D ، A و فیتول (در ساختار کلروفیل) و یوبی کوئینون از ترکیبات ترپنی هستند.
لیپیدهای مرکب
فسفولیپیدها
برخلاف تری گلیسریدها که چربیهای خنثی و ذخیرهای هستند، فسفولیپیدها ترکیبات باردار و ساختاری هستند. غشای پلاسمایی ، غشای اندامکهای یاختهای و کلیه سیستمهای غشایی که در یاخته دیده میشوند، اساسا از فسفولیپید ساخته شدهاند. به عبارت دیگر ، فسفولیپیدها هرگز به صورت ذخیرهای دیده نمیشوند.
در این ترکیبات به کربنهای شماره 1 و 2 گلیسرول مولکول اسید چرب اشباع شده یا اشباع نشده متصل گردیده و کربن شماره 3 با اسید فسفریک پیوند استری میسازد و به همین دلیل فسفولیپیدها از نظر ساختاری شامل یک سر قطبی و یک دم ناقطبی هستند. این ترکیبات اکثرا فسفوگلیسرید نیز نامیده میشوند. فسفوگلیسریدها در ساختار خود دارای یک الکل نوع دوم هستند که به اسید فسفریک متصل میشود. بر حسب نوع الکلی که در ساختار آنها شرکت میکند، انواع فسفوگلیسرید شکل میگیرد.
اسفنگولیپیدها
اسفنگولیپیدها دسته دیگری از لیپیدهای ساختاری میباشند که دارای یک سر قطبی و دو دم ناقطبی هستند. دم این ترکیبات یک مولکول اسید چرب و یک مولکول آمینو الکل به نام اسفنگوزین یا یکی از مشتقات آن است. به بخش سر قطبی اسفنگولیپیدها نیز ترکیباتی مانند اتانول آمین ، کولین و غیره متصل میشود. اگر ترکیب اسید چرب بوسیله پیوند آمیدی به گروه آمین آمینو الکل به نام اسفنگوزین متصل شود، دستهای از اسفنگولیپیدها بدست میآیند که سرآمید نامیده میشود. سرآمید فقط شامل اسید چرب و اسفنگوزین است. اگر به اسفنگوزین گروههایی متصل شوند، انواع دیگری از اسفنگولیپیدها ساخته میشوند. از مهمترین اسفنگولیپیدها میتوان اسفنگومیلینها ، سربروزیدها و گانگلیوزیدها را نام برد.
غشاهای یاختهای از لیپوپروتئین ساخته شدهاند. این غشاها متشکل از دو لایه فسفولیپید و پروتئینهایی در میان آنهاست که با نظم ویژهای در آن پراکندهاند. الگوی ارائه شده برای غشا ، الگوی موزائیک روان نامیده میشود.
نقش لیپیدها :
1 . تامین انرژی
2 . مواد مغذی و صرفی سلولها
3 . عایق
4 . شرکت در ساختمان غشایی: فسفولیپیدها, گلیکولیپیدها و کلسترول
5 . پاسخ های بیولوژیکی: هورمونهای استروئیدی و لکوترینها و لیپوکسین ها
6 . تنفس : فسفاتیدیل کولین (تنفس ریوی) و یوبی کینون (تنفس سلولی)
7 . ویتامین ها: ویتامین های D, E, A, K
8 . پیامبر دوم: اینوزیتول تری فسفات (PIP2)
9 ون خ ح . هضم و جذب لیپیدها: اسِیدهای صفراوی
- ۹۳/۰۵/۲۵
مطالب خوبی گذاشتی ولی تعجب میکنم چرا اینقدر بازدیدت کمه
می خوام یه روش خوب بهت معرفی کنم واسه بالا بردن بازدیدکنندگان وبلاگت
برو تو سایت 24 آی پی عضو شو بعد رو گزینه کسب امتیاز کلیک کن بعد امتیازات رو به وبلاگ خودت اختصاص بده بعد می بینی که چجوری بازدید وبلاگت بالا میره حتما امتحان کن
اینم آدرسش
www.24ip.ir